Yield Farming nedir? Yield Farming nasıl yapılır? Cevapları, DeFi uygulamalarından para kazanmak rehberimizde.

Kripto para sahiplerinin, gelir elde etmek amacıyla coin’lerini diğer kullanıcılara borç verdikleri modele “Yield Farming” denir. Yatırımcıların, kripto para ekosistemine likidite sağlamaları için geliştirilen Yield Farming yöntemi, merkeziyetsiz finans (DeFi) projeleri sayesinde ün kazandı.

Popüler DeFi projeleri olan Compound (COMP), Aave (LEND) ve Maker (MKR) gibi protokollerin çalışma mantığı Yield Farming sistemi üzerine kuruldu.

DeFi projeleriyle ek para kazanmak

Kripto para birimlerinin popülerliği artarken, 2020 yılında en çok kullanılan terimlerin arasına merkeziyetsiz finans (DeFi) ve Yield Farming girmiş durumda.

Detaylı bilgi için: DeFi Nedir? Merkeziyetsiz Finans Ne Demek?

Merkezi olmayan (Decentralized) ve finans (Finance) kelimelerinin kısaltmasından oluşan DeFi, herhangi bir merkez ya da otoriteye ihtiyaç duymadan işleyen finansal yapıya deniyor.

DeFi ekosisteminde kilitlenen varlık miktarı ve yıllık değişim. Kaynak: DeFi Pulse

DeFi projelerinin sayısı arttıkça yeni kazanç yöntemleri de ortaya çıktı. Merkezi olmayan finans projeleri sayesinde, online para kazanma yöntemleri arasına Yield Farming eklendi. İlgi öylesine arttı ki, Ağustos 2020 itibarıyla DeFi protokollerine kilitlenen toplam meblağ 6,33 milyar doları aştı.

Verim ya da getiri sağlamak gibi anlamlara gelen “yield” kelimesi ile çiftçilik, tarım anlamlarına gelen “farming” sözcüklerinin birleşiminde oluşan Yield Farming modeli, internetten para kazanmak isteyen kişilerin son dönemde yoğun ilgi gösterdikleri alanlardan biri.

Yield Farming nasıl çalışır?

Kripto para sahiplerinin pasif gelir sağlamasına olanak tanıyan Yield Farming, bir nevi borç para verme sistemi olarak tanımlanabilir. Kullanıcı, elindeki kripto parayı hizmet sağlayıcının havuzuna ekler ve belli bir süre boyunca o paraya dokunmazsa, belirlenen faiz oranları karşılığında gelir elde eder. Havuza yatırılan coin’ler, kripto para jargonundaki tarifle “kilitlenmiş” olur ve yatırım süresi boyunca bu coin’lere erişilemez.

Geleneksel bankacılık sisteminde sunulan vadeli mevduat hesaplarından farklı olarak Yield Farming yönteminde, kilitlenen coin’lerin karşılığında sistem tarafından token verilir.

Yatırımcı; gelir elde etmek için sisteme kilitlediği parayı, vade süresi içinde faizi bozulmayacak biçimde başka amaçlar için de kullanabilir. Hatta yatırımının bir kısmını başka kullanıcılara devredebilir.

Yield Farming, “Staking” yönteminden daha farklı

Yield Farming protokolü; kripto parayı sadece ağa kilitleyerek pasif gelir sağlanan “staking” yönteminden farklı biçimde işler.

Detaylı bilgi için: Stake etmek (staking) nedir? Staking kârlı mı?

Staking yönteminde ağ katılımcıları, belirli süre kripto paralarını cüzdanlarında tutma sözü vererek para kazanırlar.

Yield Farming yönteminde ise, kullanıcılar ellerindeki coin’leri borsalarda ya da saklama hizmeti sağlayıcılarında bekleterek Yield Farming yapmış olmazlar. Coin’leri, DeFi havuzlarına yatırıp, o havuzun tokeninden almaları gerekir.

Popüler DeFi projesi Compound (COMP) örneğinden gidecek olursak;

Bir kullanıcı, elindeki 100 Ether’i (ETH), Compound sistemine kilitlerse bunun karşılığında 100 cETH (CETH) alır. Vade süresi sonunda, 100 CETH yeniden 100 ETH’ye dönüştürülür ve buna ek olarak faiz geliri elde edilir. Eğer dönem süresince Ether, dolar karşısında değerlenmişse faize ek olarak kur farkından dolayı da kazanç sağlanır.

Detaylı bilgi için: Compound protokolü (COMP) nedir, nasıl çalışır?

Yatırımcı, Yield Farming vade süresi içinde coin’lerinin bir kısmını kullanır ya da başkasına devrederse, elinde kalan token tutarı kadar gelir elde eder.

Örneğin;

Ahmet isimli yatırımcının, %20 faiz karşılığında, 1 yıl için 1.000 DAI coin’i sisteme kilitlediğini ve karşılığında 1.000 cDAI aldığını varsayalım.Yatırımının beşinci ayında Ahmet, Mehmet’e 400 cDAI yolladı ve elinde 600 cDAI kaldı.

Vade sonunda;

Ahmet: 600 DAI + 1 yıllık 600 cDAI faizi,Mehmet: 400 DAI + 1 yıllık 400 cDAI faizi alacaktır.

19 Ağustos 2020 itibarıyla Compound protokolündeki toplam arz ve kredi tutarları. Kaynak: compound.finance

Bu yazının hazırlandığı gün itibarıyla 1,633 milyar dolarlık toplam arzın oluştuğu Compound protokolünde, 914 milyon dolar ödünç para verildiği gözüküyordu. Kullanıcıların çok yüksek oranda DAI tercih ettikleri dikkat çekiyor.

Compound dışında Aave protokolü de yatırımcılar tarafından sıklıkla kullanılıyor.

19 Ağustos 2020 itibarıyla Aave protokolündeki toplam likidite ve kredi tutarları. Kaynak: AaveWatch

Compound protokolüyle kafa kafaya istatistiklere sahip olan Aave, yazının hazırlandığı an itibarıyla 1,371 milyar dolarlık likidite sunuyordu.

Yield Farming havuzları ve kaldıraçlı işlemler

Geleneksel bankacılık sistemindeki vadeli mevduat hesaplarına benzer şekilde, pasif gelir sağlayan DeFi protokollerini kullanarak daha çok para kazanmak için ne yapmak lazım diye soranlara likidite havuzları ve kaldıraçlı işlem olanağı veriliyor.

DeFi para piyasaları kimse tarafından yönetilmediğinden, birbirini hiç tanımayan kişilerin güvenli borç alıp vermelerini sağlamak amacıyla aşırı teminat (over-collateralization) yöntemi kullanılıyor. Yani kullanıcılar, borçlanmak istediklerinden daha fazlasını sisteme yatırmak durumunda.

Yield Farming, acil paraya sıkışanlardan ziyade kaldıraçlı işlem yapan finansal spekülatörlerin tercihi oluyor.

En çok dikkat çeken Yield Farming havuzları arasında Curve, Uniswap, Synthetix ve Balancer geliyor.

Likidite miktarına göre ilk 10 sıradaki havuzlar. Kaynak: Pools.fyi

Likidite sağlayıcıları, bahsini ettiğimiz bu havuzlara yatırdıkları varlıklar üzerinden komisyon geliri elde ediyorlar. Her havuzun kendine göre hesaplama yöntemi ve gelir modeli mevcut. Söz gelimi Uniswap havuzu iki varlık arasında yüzde 50 yapılandırma olanağı sunarken, Balancer ise 8 varlığa kadar işlem imkanı veriyor.